Święta Bożego Narodzenia trwają od 24 do 26 grudnia. W tradycję świąt wpisane jest wielogodzinne biesiadowanie przy dużej ilości różnorodnego jedzenia. Dwanaście dań- tyle stanowi wieczerza wigilijna, która jest bardzo zróżnicowana w zależności od regionu Polski.
Dla osób szczególnie dbających o swoje zdrowie i zwracających uwagę na codzienną dietę, okres świąt może być nie lada wyczynem.
W dostępnym doniesieniu związanym z kalorycznością posiłków w okresie świąt zaobserwowano, że średnie spożycie energii wynosiło około 2400 kcal, a średni przyrost masy ciała wynosił około 420 gramów i nie miał związku z rodzajem wykonywanego zawodu [1].
Przybieranie na wadze związane z nadprogramową konsumpcją jedzenia w nadmiarze generuje nadwyżkę kaloryczną.
W szwedzkich badaniach wykazano, iż wskaźnik BMI (body mass index) na poziomie otyłości sprzyja tyciu w okresie świąt [2].
W badaniach na terenie Wielkiej Brytanii w okresie świątecznym dokonano porównania osób zdrowych oraz chorych na cukrzycę. Wykazano, że przyrost masy ciała różnił się o 200 gramów, mniejszy przyrost masy ciała zaobserwowano jednak u osób chorych, co może wynikać ze świadomości żywieniowej w jednostce chorobowej, którą jest cukrzyca. U wszystkich badanych po okresie świąt zaobserwowano wzrost stężenia insuliny na czczo, triglicerydów oraz cholesterolu frakcji LDL (low-density lipoprotein) [3].
Jak zatem radzić sobie w święta ?
Cenne mogą być proste zasady, na które warto zwrócić szczególną uwagę.
- Nie spędzaj całych świąt przy stole
Spotkania rodzinne oraz stół pełny jedzenia nie skłania do kontroli tego, co znajduje się na naszym talerzu.
Warto skupić się nad podstawami, wyjście na spacer po sycącym śniadaniu czy obiedzie lub zabawa z pupilem zamiast wielogodzinnego maratonu świątecznych filmów czy zaległych seriali, co z pewnością wpłynie na poprawę naszego samopoczucia szczególnie, jeśli jesteśmy osobami, dla których regularna aktywność fizyczna nie jest chlebem powszednim.
- W święta najważniejsi są bliscy
To wyjątkowy czas, w którym masz możliwość spotkania się z całą rodziną, z którą w pełnym gronie widujesz się tylko okazjonalnie. Warto nadrobić czas, skupić się na rozmowie oraz nadrobieniu wielu tematów niż wyłącznie tym, co znajduje się na wigilijnym stole.
- Nie głodź się przed świętami
Prowadzenie skrajnie niskokalorycznej diety przed świętami oraz opieranie się zasadzie, braku konsumpcji, aż do kolacji wigilijnej, aby zaoszczędzić sobie kalorii na wieczór, nie jest dobrym wyborem.
Stosowanie głodówki doprowadza do rozregulowania się uczucia sytości, co sprawia, że nie jesteśmy w stanie pohamować swojego apetytu. Powoduje to niekontrolowaną konsumpcję jedzenia, która oprócz problemów trawiennych, wpływa na wywołanie poczucia winy, które nie powinno być uczuciem obecnym podczas świąt.
- Spróbuj wszystkiego, ale z umiarem
Odmawianie sobie jedzenia często kończy się podjadaniem i frustracją, która może spodobać niekontrolowane spożycie “zakazanych” czy “niezdrowych” produktów.
- Dbaj o nawodnienie
Pragnienie bardzo często mylimy z głodem, dlatego dbaj o prawidłowe nawodnienie wybierając wodę bądź herbatki ziołowe szczególnie w okresie około posiłkowym.
Dobrą alternatywą dla soków czy słodkich napojów może być wybranie napojów typu “zero”, niemniej ich spożycie również powinno być zdroworozsądkowe.
- Jedz intuicyjnie i kontroluj ilość jedzenia
W dwa dni świąteczne zjedz posiłki z rodziną. W dwudniowym okresie świątecznym nie zniweczysz całej ciężkiej pracy podczas “odchudzania”.
Ważniejszym okresem, w którym warto zwrócić szczególną uwagę na dietę, jest okres od świąt do Nowego Roku.
Warto wrócić do swoich nawyków żywieniowych, aby dwa dni nie przekształciły się w dłuższy okres, w którym podaż kalorii nie będzie podlegać kontroli.
Autor: Paweł Bialik, główny dietetyk Supleo
- Napierała M., Majkowska L. Ile kalorii zjadamy w Święta Bożego
Narodzenia? Diabet. Prakt. 2011; 12 (supl. B): B40.
- Global Health Observatory Data Repository (dostępny na stronie
http://apps.who.int/ghodata/?vid=2469).
- Rees S., Holman R., Turner R. The Christmas feast. Br. Med.
- 1985; 291: 1764–1765.
