Poruszając ostatnio temat kreatyny, pozostańmy w nim na dłużej. Dziś dotkniemy tematu bezpieczeństwa tego suplementu. Bardzo często w obiegowych teoriach można usłyszeć, iż kreatyna jest „niebezpiecznym” suplementem, mającym negatywny wpływ na nerki. Ile jest w tym prawdy?
Stosowanie kreatyny, jako suplementu, zgodnie z rekomendacjami, jest w pełni bezpieczne dla zdrowia. Obecnie kreatyna jest jednym z najlepiej przebadanych suplementów. Australian Institiute of Sport przyznaje kreatynie kategorię A, która oznacza suplement o udowodnionym działaniu naukowym.
Duże dawki kreatyny, które stosuje się podczas tzw. ładowania kreatyny, pozwalają na zwiększanie poziomu fosfagenów (fosfagen to wysokoenergetyczny związek fosforowy występujący w mięśniach, który jest estrem fosforowym kreatyny i argininy, zawierającym wiązania wysokoenergetyczne). W najkrótszym możliwym czasie po jej spożyciu sporadycznie może dochodzić do podrażnienia żołądka czy też występowania bólów głowy, co często jest związane z niewystarczającą podażą płynów w tym okresie. Objawy te ustępują, po zmniejszeniu dawki oraz zwiększeniu ilości płynów. Co więcej, długotrwałe przyjmowanie dużych dawek kreatyny (do 30 g/d przez okres do 5 lat) w populacjach pacjentów, nie wiązało się ze zwiększoną częstością występowania dysfunkcji nerek [1, 2, 3, 4].
Suplementy zawierające kreatynę nie wpływają na wskaźniki morfologii czy profilu lipidowego, a także poziomu mocznika czy albumin w moczu [5]. Zwiększony poziom kreatyniny, który możemy zaobserwować szczególnie w okresie tzw. ładowania, jest bezpośrednio związany z rozpadem suplementowanego związku w ustroju niż z zaburzeniami pracy nerek. Jest to kwestia będąca przedmiotem wielu dyskusji oraz stawiania błędnych tez. Na dzień dzisiejszy nie ma danych sugerujących, że suplementacja kreatyną może negatywnie wpłynąć na pracę nerek u osób zdrowych.
Często na opakowaniach suplementów zawierających kreatynę widnieje informacja o niewskazywanym spożywaniu kreatyny przez dzieci oraz młodzież. Wynika to z uwarunkowań prawnych, gdyż nie ma naukowych dowodów świadczących o szkodliwości kreatyny dla dzieci czy młodzieży.
Autor: Paweł Bialik, główny dietetyk SupleO
- Kreider RB, Melton C, Rasmussen CJ, Greenwood M, Lancaster S, Cantler EC, Milnor P, Almada AL. Long-term creatine supplementation does not significantly affect clinical markers of health in athletes. Mol Cell Biochem. 2003 Feb;244(1-2):95-104. PMID: 12701816.
- Poortmans JR, Francaux M. Long-term oral creatine supplementation does not impair renal function in healthy athletes. Med Sci Sports Exerc. 1999 Aug;31(8):1108-10. doi: 10.1097/00005768-199908000-00005. PMID: 10449011.
- Farquhar WB, Zambraski EJ. Effects of creatine use on the athlete’s kidney. Curr Sports Med Rep. 2002 Apr;1(2):103-6. doi: 10.1249/00149619-200204000-00007. PMID: 12831718.
- Antonio, J., Candow, D. G., Forbes, S. C., Gualano, B., Jagim, A. R., Kreider, R. B., … & Ziegenfuss, T. N. (2021). Common questions and misconceptions about creatine supplementation: what does the scientific evidence really show?. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 18(1), 1-17.,
- Michał Plewa, Andrzej Markiewicz Aktywność fizyczna w profilaktyce i leczeniu otyłości Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2006;2(1):30-37.
